Bir önceki yazımızda Amerikan Futbolunun kısaca tarihçesinden bahsetmiştik. Kurallarla ilgili gerekli bilgileri birkaç bölüm halinde yazarak sizleri bilgilendirme niyetindeyim. Aslında kurallar internet ortamında hemen hemen her yerde ulaşılabilir durumda. Fakat çıktığımız bu yolculukta bütünden ayrılmak istemediğim ve temeli sağlam atmak için bu bilgilere de yer vereceğim.
Öncelikle Amerikan Futbolu bir açık saha oyunudur. Oyun sahası 120 yard (109.72 metre) ye denk gelen, her biri 10’ar yard 12 eşit parçaya bölünmüş bir alan üzerinde oynanır. Oyundaki temel amaç her bir takım için rakibin koruduğu end zone denilen bölgelere top ile birlikte ulaşarak sayı (touchdown) yapmaktır. Her iki takımda 11’er kişi olarak sahada yer alır. Hücum takımları ve defans takımları oyundaki hak dağılımına göre sahada yer alırlar. Maçlar 15’er dakikalık 4 çeyrek şeklinde oynanır ve tamamlanır. Eşitlik durumunda uzatmalara gider yani beraberlik gibi bir durum söz konusu değildir. Bu kurallar NFL dışında farklılıklar göstermektedir.
Amerikan Futbolunda oyun, başlangıçta, devre arasında ve safety sayıları hariç her bir sayıdan sonra savunma yapacak takımın topa vurmasıyla başlar ve hücum edecek takımın topu tuttuktan sonra ilk hakkını elde edeceği veya sayıyla tamamlayacağı bir oyun meydana gelir. Her takım free kick denilen bu oyun için özel takımlar oluşturur ve sahaya sürer. Bu gibi takımlara special teams denmektedir.
Amerikan Futbolunda birden fazla şekilde sayı yapma durumu söz konusudur. Yukarıda bahsettiğim touchdown’un karşılığı 6 sayıdır. Sayı alan takımların bir de ekstra sayı için oynama hakları bulunmaktadır ki bu da iki farklı şekilde gerçekleşir: Ekstra 1 sayı için hücum takımı futbol topunu ayakla kale direklerinin içerisinden geçirmelidir. Ekstra 2 sayı için hücum takımı 3 yardlık bir mesafeden end zone’a topla birlikte ulaşmalıdır.
Hücum takımı bazı durumlarda field goal denilen, 3 sayı değerindeki vuruşu gerçekleştirebilir. Bu vuruşta ekstra sayıdaki gibi mesafe önemli olmadan topun kale direklerinin arasından geçmesi beklenir.
Birde savunma takımlarının yaptığı 2 sayı değerinde safety denilen sayı türü bulunmaktadır. Burada hücum takımı kendi end zone bölgesine hücum ederken defans takımı tarafından düşürülürse savunma takımı sayı yapmış olur.
Her hücum takımı oyuna 4 haklık bir seriyle başlar. Hücum takımlarından bu 4 hak sonunda 10 yardlık bir mesafeyi pas veya koşu oyunlarıyla, takımlarına ait taktik oyunlarla geçmeleri beklenir. 10 yardlık mesafe geçildiğinde yeni bir 4 hak elde edilir ki bu durum sayı yapılana kadar veya defans takımı topu kazanana kadar devam eder. Bu 4 hak sonunda 10 yardlık mesafe geçilmez ise rakip takım hücum hakkını, topun son hakta kalktığı noktadan elde etmiş olur. Takımlar kendi taktiklerine göre oyunun o anki durumuna göre hak kullanımlarını belirlerler. Pas oyunu, koşu oyunu veya field goal gibi. Bir de punt oyunları var ki, futbolda kalecilerin yaptığı degajla hemen hemen aynı şekilde gerçekleştirilir. 4. haklarında istedikleri mesafeyi kat edememiş ve yeni hakkı elde edemeyeceklerini düşünen takımlar, kendi gol çizgilerine yakın taraftalarsa eğer rakip takıma hücum hakkını kendi sahalarından uzak alanda vermek için bu oyunu kullanırlar ve topu olabildiğince uzak bölgeye gönderme amacıyla degaj yaparlar. Bu oyun içinde special teams oluşturulur.
Hücum takımları oynadıkları her bir hakta, pas veya koşu oyunlarıyla mesafe kat ederler ve sayıya ulaşırlar. Koşu oyunlarında koşucunun düşürülmesi hem hakkı sonlandırır hem de düştüğü nokta kat edilen mesafeyi tayin eder. Pas oyunlarında kat edilen mesafe çok daha fazla olabilmektedir. Atılan pas, kendi oyuncunuz tarafından tutulduğunda tamamlanmış pas anlamına gelir ve tutulduğu nokta ve ardından pası tutan oyuncunun topla kat ettiği mesafe hücum takımının bir sonraki hakka başlayacağı noktayı tayin eder. Eğer bu koşu ve pas oyunları sonucunda 10 yard üzeri bir mesafenin kat edilmesi söz konusuysa yeni bir 4 hak elde edilmiş demektir. Tabi tüm bu oyunlar end zone da sayıyla da tamamlanabilir.
Aslına bakarsanız tüm bu kurallara ulaşabileceğiniz Türkçe başta olmak üzere birçok dilde kaynak bulmanız mümkün. Çok uzun kurallara sahip bir oyun hakkında yazıyorum ki belki de ilk defa oyun hakkında fikir sahibi olacak okuyucular olacaktır. NFL sezonu başlamadan kurallarla ilgili tam anlamıyla bir yazı serisini tamamlamak hedefindeyim. NFL sezon öncesi maçları 5 Ağustos sabahı başlayacak ve 28 Ağustosa kadar devam edecek. Daha sonra iki haftalık bir aranın ardından 9 Eylül sabahı sezon resmen başlayacak!
Comments