FIA (Federation Internationale de l'Automobile) geçtiğimiz günlerde 2026 Formula 1 aracını ve yeni kuralları tanıttı. Peki değişen şeyler neler? Yeni dönemde bizleri neler bekliyor? Hepsini anlamaya çalışalım.
Öncelikle bu yeni araçlarda 2022 dönemi için anahtar bir konu haline gelen “yer etkisi” çağına veda edeceğiz. FIA ve Formula 1 yönetimi bu yer etkisi çağında RedBull dominasyonuna dur diyemediği ve diğer takımların da buna uyum sağlayamamasından ötürü rekabet olmadığı için yeni dönemde tamamen farklı bir konsepte yönelecek. Bu yeni konseptte aerodinamikte bazı kuvvetler ciddi oranda azaltılacak, batarya ve elektrik kısmı daha da önem kazanacak.
ARAÇ BOYUTLARI KÜÇÜLÜYOR
Araçlarda dingil mesafesi 200 mm, kabin genişliği 100 mm ve taban genişliği 150 mm küçülecek. Maksimum ağırlık 30 kg azalacak. Pirelli’nin tedarik edeceği lastikler yine 18 inç olacak ancak ön teker 25 mm daha az geniş ve arka teker ise 30 mm daha az geniş olacak.
DAHA SESSİZ AMA DAHA GÜÇLÜ HİBRİT MOTORLAR
Yeni kurallarda dikkat çeken önemli bir nokta da bu. Motor güçleri 550-560 kW’tan 400 kW’a inecek. Ancak motorlarda kullanılan batarya gücü %300 artacak. Batarya gücü özellikle “overtake” modları için iyi olsa da eski özlediğimiz motor seslerini yüksek ihtimalle bir daha duyamayacağız. MGU-H’a veda ederken MGU-K’nın üretebileceği maksimum güç 120 kW’tan 350 kW’a çıkacak. Bu sayede frenlemelerde yaklaşık 8.5 kJ bir güç kazanımı olacak. Bu önceki dönemlere göre iki kat fazla. Bu şekilde daha sessiz ama elektriksel özellikleri güçlendirilmiş hibrit motorları göreceğiz.
GÜLE GÜLE DRS
2011’de geçişleri arttırmak amacıyla spora sunulan DRS’ye bu dönemde veda edeceğiz. Yerini Formula E’de yer alan geçiş amaçlı ekstra güç sistemine benzer bir sistem gelecek. MGUK Override. Bu sistemle öndeki aracın arkasında yer alan pilot 350 kW ve 0.5 kJ daha fazla güce sahip olacak ve geçiş sırasında bundan yararlanacak. Bu sayısal değerler 340 km/h hız referans alınarak hesaplanan değerlerdir.
AKTİF AERODİNAMİK O DA NE?
Yeni dönem araçlarında artık ön ve arka kanatta aktif olarak hareket edebilen aerodinamik yapısına geçilecek. Pilotlar virajlarda yere basma kuvvetlerini (downforce) arttıracak “Z modu” kullanacak. Bu modda aracın ön ve arka kanatları kapalı olacak. Pilotlar düzlükte hızlarını arttırmak amacıyla “X modu” denilen bir modu kullanacak. Bu modda arka ve ön kanatlar açılacak ve araca gelen atak açısı değiştirilerek sürüklenme etkisi azaltılacak ve pilotlar daha fazla hıza sahip olabilecekler. Ön kanat bu değişimden dolayı 100 mm daha kısa olacak. İlk etapta üç parçalı (iki aktif flap) olarak tanıtılan ön kanatta takımlar gelişim planlarına göre bunu dört parça olarak da tasarlayabilir. Arka kanadın da üç (ikisi aktif flap olarak) parça şeklinde tasarlanması bekleniyor. Ön tekerde bu dönemde tanıştığımız kemer tipi (arches) parçalar da kalkacak.
YER ETKİSİ BİTTİ
Yere basma kuvveti %30 ve sürükleme kuvveti %55 oranında azaltılacak. Böylelikle yer etkisi dönemi sona ererken yeni dönemde ekstra güç ve batarya özelliklerinin yanı sıra aktif aerodinamik ile sürüklenme etkisi azaltılarak geçişlerin arttırılması en büyük hedef.
YENİ YAKIT TEKNOLOJİSİ
Yeni dönemde karbon yakalama teknolojisi ile %100 sürdürülebilir yakıt teknolojisi kullanılacak. Bunun amacı 2030 için hedef haline gelen “Net Zero 0”. Bu nedenle yeni dönemde bu hedefe ulaşmak için %100 sürdürülebilir yakıt teknolojisi kullanılacak.
GÜVENLİK
Araçlarda daha fazla ışıklandırma yer alacak. Bu ışıklandırma aracın elektrik modlarını diğer sürücülere bildirme amaçlı olacak. Anti-roll bar (takla barı)’ın kaldırdığı güç arttırılarak takla durumlarında güvenlik arttırılmış olacak. Aracın yan tarafı güçlendirilecek. FIA, yeni dönemde önden kazalardaki hasarları azaltmak amacıyla geçmişteki kazaları inceledi ve önden kazalarda güvenlik amacıyla kullanılan bazı parçaları revize etti ve bu yeni dönemde özellikle ikincil kazalarda hasarı azaltmak amacıyla düzenlemeye gitti.
PEKİ TAKIMLARIN OLASI HAMLELERİ NE OLABİLİR?
Bu yeni dönemde özellikle değişen motor kuralları takımları alışık motor tedarikçilerinden başka tedarikçilere yönlendirebilir. Yeni dönemde FIA, 6 farklı motor tedarikçisinin Formula 1’e motor tedarik etmesini umuyor. Güncel üreticilerden (Ferrari, Mercedes, Honda RBPT) dışında özellikle elektrikli ve hibrit araçlarda motor tasarlamış üreticiler (Chevrolet, Ford, Toyota, Nissan, Audi, BMW gibi) bu spora girebilir ve çeşitlilik artabilir.
Ayrıca aktif aerodinamik kısmında takımlar yeni istihdamlar talep edeceklerdir. Bu nedenle bu yazdan itibaren takımlarda yeni aerodinamik kadrolar açılacaktır. Tabi yer etkisi azaldığından takımlar bu kısımla ilgilenen kadrolarda bütçe kısıtlamasından dolayı işten çıkarmalar da olacaktır. Motor, batarya ve elektrik kısımlarında da yeni işe alımlar olacaktır.
YENİ KURALLARDA AÇIK VAR MI?
Şimdilik bunu söylemek zor ama takımlar kurallar detaylaştıkça açıklar bulmaya çalışacaklardır. Ayrıca bu kuralların ne kadarının %100 uygulanabileceği meçhul. Takımlar yoğun mesai ile bunları keşfetmeye çalışıp spora sunabilirler.
ŞÜPHELER?
Yeni dönem kurallarında geçişlerin nasıl olacağı hala şüpheli. Bilgisayar ortamında sonuç veren bir şeyin gerçek hayatta aynı sonucu vermesi beklemek saçma olur. Bunun entegrasyonu önemli. Ayrıca aktif aerodinamiklerin minimal hasarda bile nasıl performans göstereceği de belli değil. Özellikle ön kanat yarışlarda kolay hasar aldığı için aktif aerodinamik nasıl çalışacak, bilemiyoruz. Bu tür minimal hasarlar genelde yarışçıları etkilemezken yeni dönemde etkileyebilir. Bu da o gördüğümüz meşhur 2 saniyelik pit-stoplar yerine eski dönemdeki 5-7 saniyelik pit-stopları görmemize neden olabilir. Ayrıca ekstra güç modu pistin hangi bölümünde kullanılabilir, bunu da ancak 2026 testlerinde ve 2026 sezonunun ilk yarışında cevabını bulabileceğimiz bir şey. Şimdiden düzlüklerde veya pistin x virajında y virajında kullanılabilir gibi kesin bir ifade kullanamayız.
YENİ DÖNEM YENİ UMUTLAR
Bu yeni dönemde tek bir istek değil ihtiyaç var. Mücadele. FIA’nın hedefi bu. Artık kimse dominasyon görmek istemiyor. Rekabet istiyor. Umarız bu istek 2026 yılında gerçek olur ve o yılda inanılmaz mücadelelere tanık olabiliriz. Ben Linesman’den Arda Şahin, sizlere 2026 kurallarını anlatmaya çalıştım. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Motor sporları ile ilgili tüm içeriklere ulaşmak için bizi takipte kalın!