Emre Şahinoğlu
- 15 Nis 2023
- 4 dakikada okunur

Fransa ve Kuzey Afrika Arasındaki Sömürgecilik Hareketlerinin Futbola Yansıması

Fransa'nın sömürgecilik tarihi oldukça geniş bir zaman aralığını kapsamaktadır ve 16. yüzyılda başlayarak 20. yüzyılın başlarına kadar devam etmiştir. Bu dönemde, Fransa dünya genelinde birçok koloni ve sömürge edinmiştir. Fransa'nın ilk sömürge deneyimi, 1534'te Fransız Kralı I. François'in Kanada'yı keşfetmesiyle başlamıştır. Kanada'nın yanı sıra, Fransa Kuzey Amerika'nın diğer bölgelerinde de sömürgecilik faaliyetleri yürütmüştür. Fransızlar, Louisiana, Missisipi Vadisi, Illinois ve Ohio Vadisi gibi Kuzey Amerika bölgelerinde yerleşim yerleri kurmuşlardır. Fransa, ayrıca Asya ve Afrika'da da sömürgeciliğe girişmiştir. 17. yüzyılda Hindistan'da Pondicherry, Chandernagore ve Mahe gibi yerleşim yerleri kuran Fransa, Afrika'da da Cezayir, Tunus, Fas, Senegal, Fildişi Sahili ve Madagaskar gibi bölgelerde sömürgecilik faaliyetleri yürütmüştür. 19. yüzyılda Fransa, Asya'da Vietnam, Kamboçya ve Laos'u sömürgeleştirdi. Ayrıca, Afrika'da da yaygın sömürge faaliyetleri yürüttü. Bu dönemde Fransız Batı Afrikası, Kongo, Madagaskar, Somali, Nijer ve Fildişi Sahili gibi birçok bölgeyi sömürgeleştirdi. 20. yüzyılda Fransa, sömürgecilikten vazgeçti ve çoğu sömürgesi bağımsızlığını kazandı. Ancak bazı bölgeler hala Fransa'nın denizaşırı toprakları olarak kalmaktadır. Bu bölgeler arasında Fransız Guyanası, Guadeloupe, Martinik, Réunion, Mayotte ve Yeni Kaledonya bulunmaktadır. Fransa'nın sömürgecilik tarihi, Fransa'nın dünya genelindeki nüfuzunu ve etkisini artırdığı bir dönemi yansıtmaktadır. Bu dönemde Fransa'nın etkisi, edindiği sömürgeler sayesinde dünya genelinde yayılmıştır. Ancak sömürgeciliğin sonucunda birçok halk, kültür ve toplum zarar görmüştür ve sömürgeciliğin yıkıcı etkileri günümüze kadar sürmektedir.

Fransa Kuzey Afrika — Görsel - BR Football

Kuzey Afrika Sömürgeciliği Kuzey Afrika ülkeleri, 19. yüzyıldan itibaren Avrupa sömürgecileri tarafından istila edildi. Özellikle Fransız sömürgeciliği, bölgedeki ülkelerin bağımsızlık mücadeleleriyle sonuçlandı.

Fas Fas, 1912 yılında Fransa ve İspanya tarafından paylaşıldı ve bu tarihten itibaren Fransız sömürgeciliği altında kaldı. Faslılar, bağımsızlık mücadeleleri için farklı örgütler kurdukları ve direniş gösterdikleri bir dönem yaşadılar. 1953 yılında, Fas bağımsızlık mücadelesi lideri Sultan Muhammed V Fransızlar tarafından tahtından uzaklaştırıldı. Bu olay, ülkede büyük bir halk ayaklanmasına yol açtı. Muhammed V, 1955 yılında yeniden tahta çıktı ve Fransa ile müzakerelere başladı. Bu müzakereler sonucunda, 2 Mart 1956'da Fas, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Tunus Tunus, 1881 yılında Fransız sömürgeciliği altına girdi. Tunus halkı, uzun yıllar boyunca bağımsızlık mücadelesi verdiler. Bu mücadele, 1952 yılında Tunus İşçi Genel Sendikası lideri Habib Burgiba tarafından örgütlendi. Burgiba, Tunus'un bağımsızlığı için mücadele eden Neo- Destour partisini kurdu. Bu parti, Fransız sömürgeciliğine karşı sivil itaatsizlik eylemleri düzenledi ve halk ayaklanmalarını organize etti. Bu mücadele sonucunda, Tunus 20 Mart 1956 tarihinde Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Cezayir Cezayir, Fransa tarafından 1830 yılında işgal edildi ve bu tarihten itibaren Fransız sömürgeciliği altında kaldı. Cezayir'deki bağımsızlık mücadelesi, 1954 yılında Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından başlatıldı. FLN, Fransız sömürgeciliğine karşı silahlı mücadele yürüttü. Cezayir'deki Fransız hükümeti, özellikle de General Charles de Gaulle, FLN ile müzakereler yapmaya başladı. Bu müzakereler sonucunda, 18 Mart 1962'de ateşkes imzalandı ve 5 Temmuz 1962'de Cezayir, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Libya Libya, İtalya tarafından 1911 yılında işgal edildi ve bu tarihten sonra İtalyan sömürgeciliği altında kaldı. Ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Libya'nın kontrolü İngiltere ve Fransa tarafından paylaşıldı. 1951 yılında, Libya bağımsızlığını kazandı ve Kral İdris I liderliğinde bir monarşi kuruldu. Ancak 1969 yılında, Albay Muammer Kaddafi liderliğindeki bir grup asker, İdris'i devirdi ve Libya, Kaddafi'nin önderliğinde bir cumhuriyet haline geldi.

Moritanya Moritanya, 1900'lü yılların başında Fransız sömürgeciliği altına girdi. Moritanya halkı, 1950'lerde bağımsızlık mücadelesi başlattı. Bu mücadele, 1958 yılında Moritanya'nın tamamını kapsayan bir referandumla sonuçlandı. Referandumda, Moritanya'nın Fransa'dan ayrılma kararı oybirliğiyle kabul edildi. Moritanya, 28 Kasım 1960 tarihinde Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Cibuti Cibuti, 1862 yılında Fransız sömürgeciliği altına girdi. Ancak Cibutililer, 1960'larda bağımsızlık mücadelesi başlattılar. Bu mücadele sonucunda, 1977 yılında Cibuti, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Sonuç olarak, Kuzey Afrika ülkeleri Fransa'dan bağımsızlıklarını kazanmak için uzun ve zorlu bir mücadele verdiler. Bu süreçte, halk ayaklanmaları, silahlı mücadeleler ve siyasi müzakereler önemli rol oynadı. Ancak bu ülkeler, Fransız sömürgeciliği altındaki zorlu yılların ardından bağımsızlıklarını kazanarak kendi geleceklerini şekillendirmeye başladılar.

Sömürgecilik Altında Futbol Fransa'nın Kuzey Afrika'daki sömürgeciliği, futbolun gelişimine önemli bir etki yapmıştır. Fransa, 19. yüzyılın sonlarında Tunus'u ardından da 20. yüzyılın başlarında Cezayir ve Fas'ı işgal ederek sömürgeleştirdi. Bu ülkelerdeki Fransız sömürge yönetimi, futbolu da beraberinde getirdi ve futbolun bu ülkelerde de yaygınlaşmasına neden oldu.

Fransa'nın Kuzey Afrika'daki sömürge yönetimi, temelinde bir insanlık suçu olsa da bu durum futbol açısından pek de öyle gözükmemektedir. Fransa, bölgede futbolun profesyonelleşmesini sağladı ve bunu fırsat bilen Fransız futbol kulüpleri, bölgedeki yetenekli futbolcuları keşfetmek ve kulüplerine transfer etmek için bölgeye geldi. Bu sayede, Kuzey Afrikalı futbolcular sömürünün etkisi ile beraber Fransa'da profesyonel olarak futbol oynamaya başladılar.

Fransa'daki Kuzey Afrikalı futbolcuların varlığı, Fransız futbolunun da değişmesine neden oldu. Özellikle 1980'lerden sonra, Fransa milli takımı, Kuzey Afrikalı oyuncuların katkısıyla başarıya ulaştı. Bu dönemde, milli takımda oynayan Zinedine Zidane, Karim Benzema, Samir Nasri, Hatem Ben Arfa ve Adil Rami gibi oyuncular, Kuzey Afrika kökenliydiler ve Fransa'nın dünya futbolundaki başarısında önemli bir rol oynadılar.

2022 Katar Dünya Kupası’nda mücadele eden ve final oynama başarısı gösteren ancak finalde rakibi Arjantin’e yenilerek kupayı ikinci olarak tamamlayan Fransa’nın kadrosunda Kuzey Afrika kökenlerine sahip futbolcular bulunmaktaydı. Bu isimler futbol ile ilgilenen herkesin yakından tanıdıkları isimlerdir. Annesi Cezayir asıllı olan Kylian Mbappe, Fas kökenlere sahip olan Matteo Guendouzi, Moritanya kökenleri olan Ousmane Dembele bu oyuncular arasındadır. Bir başka yazının konusu olan Afrika ülkelerindeki (Kamerun, Angola, Benin, Gine, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Senegal gibi ülkeler) Fransa sömürgeciliğinin futbola olan etkisi de yine geçtiğimiz dünya kupasında yer alan Fransa kadrosu ile birlikte gözler önüne serilmiş oldu.

Fransa ve Kuzey Afrika Arasındaki Sömürgecilik Hareketlerinin Futbola Yansıması

İlgili Yazılar