16 Temmuz 1950 tarihi Brezilyalılar için hiç hatırlamak istemedikleri bir tarih. O gün Maracana Stadyumu'nda 200.000 seyircinin önünde Dünya Kupası finalinde Uruguay'a mağlup olmuşlar, hiç unutamayacakları bir şok yaşamışlardı. Daha sonra 5 kez bu kupayı kazansalar da o günü hiç hafızalarından silemediler. Böyle bir şoku geçtiğimiz günlerde bu sefer krikette Hindistan yaşadı. Çok istedikleri Kriket Dünya Kupası'nı 100.000’e yakın Hintli seyircinin önünde Avustralya'ya kaybettiler.
Kriket ülkemize uzak bir spor dalı. Fakat İngiliz menşeili bir spor olduğundan eski İngiliz sömürgelerinde popüler bir spor. Özellikle Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerde spor deyince ilk kriket akla geliyor. Bu ülkelerin nüfuslarını göze alınca milyardan fazla insan bu sporla yatıp kalkıyor. Kriketin kurallarından bahsetmek gerekirse; kriket 11’er kişi ile sopa ve top yardımıyla oval bir sahada oynanır. 20 metrelik dikdörtgen bir alanın bir ucunda yer alan atıcı topu sahanın öbür ucunda bulunan vurucuya fırlatır. Amaç topu vurucunun arkasında bulunan ve wicket denen kale benzeri düzeneğe değdirmektir. Atıcı wicketa topu değdirmeye çalışırken, vurucu ise bunu engellemek için gelen topa elindeki sopayla vurup uzaklaştırmaya çalışır. Koşucu topa vurduktan sonra diğer tarafa koşar ve bir koşu yani sayı yapar. Topu ne kadar uzağa yollarsa o kadar çok koşu yapar. Eğer oval sahanın içerisinden topu sektirip dışarı yollarsa otomatik dört koşu, direkt topu dışarıya yollarsa altı koşu yapar. Eğer atıcı, topu wicket denilen kaleye isabet ettirirse veya vurucunun vurduğu topu havada yakalarlarsa atıcı oyuncu oyun dışı kalır. Eğer bir takımdan 10 vurucu oyun dışı kalırsa devre otomatik biter.
Kriket maçları over denilen 6 atışlık bölümlerden oluşur. 50’şer overdan oluşan tek gün süren maçlara ODI (tek günlük maç) denir. Rakibin bütün oyuncularının oyun dışı kalmasıyla biten ve 4-5 gün sürebilen test maçı formatı da vardır. Bu format en eski oyun formatıdır. En yeni oyun formatı ise T20 kriket maçlarıdır. Bu maçlar 20’şer overdan oynanır ve diğer formatlara göre çok kısa sürede maçlar biter. ODI, test maçları ve T20 formatlarının ayrı ayrı Dünya Kupaları düzenlenmektedir. Bu kupaların en prestijlisi ODI formatıdır. Kriket Dünya Kupası deyince ilk bu organizasyon akla gelir. 1975 yılından itibaren dört yılda bir yapılan organizasyonu en çok Avustralya kazanmıştır. Bahsedeceğimiz turnuvayla birlikte 6 kez bu kupanın sahibi olmuşlardır. Hindistan ise sadece 2 kez mutlu sona ulaşmıştır.
Bu yıl Dünya Kupası’nın Hindistan’da düzenlenecek olması Hintliler için büyük beklentilerin de beraberinde gelmesini sağladı. En son 2011 yılında yine kendi ülkelerinde düzenlenen kupayı kazanan Hindistanlılar kupa hasretlerine kendi evlerinde son vereceklerini düşünüyorlardı. Takımın iki büyük yıldızı bulunuyordu kaptan Rohit Sharma ve eski kaptanları Virat Kohli. Kohli’nin kaptanlığında istedikleri başarıları yakalayamayan Hindistan, Sharma’nın kaptanlığına çok güveniyordu. Şunu belirtmek gerekir ki kriketteki kaptanlık çok büyük öneme sahiptir. Takımın oluşumundan, saha içi dizilişe kadar kaptanın büyük sorumlulukları vardır.
Hindistan, turnuvaya seyircisinin de büyük desteği ile fırtına gibi başladı. İlk maçlarında Avustralya’yı rahat yendiler, ezeli rakipleri Pakistan’ı ezerek devirdiler, son şampiyon İngiltere’yi 35 overda oyun dışı bıraktılar. Gruplarda çıktıkları 9 maçı da kazanarak yarı finale kaldılar. Yarı finalde de son finalist Yeni Zelanda’yı 70 koşu farkıyla yenerek finale yükseldiler. Finalde karşılaşacakları Avustralya ise turnuvaya kötü başlamasına rağmen iyi bir seri yakalayarak buraya geldi. Avustralya ilk iki maçında Hindistan ve Güney Afrika’ya mağlup oldu. Hindistan ile birlikte büyük favorilerden olan Avustralya’nın kötü başlaması Hintlileri heyecanlandırsa da Avustralya yine üst düzey bir turnuva takımı olduğunu gösterdi ve galibiyetleri peşi sıra aldı.
Avustralya kaptan karakterli çok oyuncusu olması ve takımda sorumluluk alan isimlerin fazlalığıyla dikkat çekiyordu. Kaptan Pat Cummins, Mitchell Marsh, Glenn Maxwell, Mitchell Starc ve eski kaptan Steven Smith gibi isimlerle son yıllarda büyük başarılar yakaladılar. 2021 T20 ve 2023 Test Dünya kupalarını kazandılar. Belki Steven Smith’in kaptanlığında 2018 yılında Güney Afrika’da yaşanan zımpara olayı (Krikette topun hızlandırılması için gizlice zımparalanması. Bu olay krikette büyük ihlallerden birisidir.) olmasa ve yıldız isimleri ceza almasa 2019’un da büyük favorilerinden biri olacaklardı. Bu turnuvaya gelirken de bu isimlerin yanında yine kalburüstü oyuncuların yer alması onları Hindistan’ın en ciddi rakibi konumuna getirdi.
Final maçından önce seyirci avantajı ve dominant turnuva performansı yüzünden favori Hindistan olarak görülüyordu. Ahmedabad’daki Narendra Modi Stadyumu’nda 100.000’e yakın seyircinin önünde oynanan maça Hindistan’ın vuruşlarıyla başlandı. Avustralya atıcıları maçın başında iyi bir performans göstererek 10. overın ortalarına kadar üç Hintli oyuncuyu oyun dışı bıraktı. Bunların içerisinde 47 koşu yapan Rohit Sharma da vardı. Daha sonra Virat Kohli, sorumluluk alarak koşular yapmaya başladı. Fakat o da 28. overda 54 koşu yapmışken oyun dışı kaldı. KL Rahul’un da 66 koşuluk serisini Starc, 41.overda bitirerek Hindistan’ın hücumunu zayıflattı. Devreyi Hindistan 240 koşu ile tamamladı. Bu sayının yine de şampiyonluk için yeterli olabileceği düşünülüyordu.
Avustralya’nın vuruş devresinin başlangıcında Hindistan atıcıları çok iyi iş çıkardılar. David Warner, Mitchell Marsh ve Steven Smith’i 7 over içerisinde oyun dışı bıraktılar. Fakat sahneye Travis Head çıktı. Head, tarihe geçecek bir performansla 137 koşu yaptı. Head ile Marnus Labuschagne ortaklığı Avustralya’ya 36 overde 192 koşu getirdi. 43. overa giderken Glenn Maxwell, iki koşuluk oyunuyla maçı bitirdi ve Avustralya 6. Dünya Kupası şampiyonluğunu kazandı. Maç sonunda kupalarını Hindistan başbakanı Narendra Modi’nin elinden aldılar. Turnuvanın MVP ödülü de Virat Kohli’nin oldu.
Bu karşılaşmayı Hindistan’da televizyonda 300 milyondan fazla kişi, internet ortamında ise 59 milyon kişi canlı izledi. Bu final Hindistan’da en yüksek izlenme sayısına ulaşan etkinlik olarak tarihe geçti. Hindistanlılar, bu kupayı kazanacaklarına o kadar inanıyorlardı ki kaybedince büyük bir hayal kırıklığı yaşadılar. Rohit Sharma’nın kaptanlığını eleştirenler, Virat Kohli’yi kaptan olarak görmek isteyenler, takımdaki diğer oyuncuların yetersizliğinden bahsedenler oldu. En ilginç tartışmalardan birisi ise finalin oynandığı yer ile alakalıydı. Final, başbakan Modi’nin geçmişte eyalet başbakanlığını yaptığı ve partisinin kalesi olarak görülen Gucerat eyaletindeki Ahmedabad’da kendisinin ismini verildiği stadyumda yapıldı. Bazıları stadyumdaki seyircilerin rakibe baskı kurmada etkisiz olduğunu söylüyor. Finalin Mumbai veya Delhi’de yapılması gerektiğini orada daha ateşli bir kalabalığın olacağını belirtiyorlar. Muhalifler açıktan bir şekilde finalin iktidar partisinin hırsları yüzünden kaybedildiğini söylüyor. Modi’nin ve iktidar partisinin bu organizasyonu propaganda aracı haline getirdiklerini, finalin bu amaçla bu stadyumda oynatıldığını ve böylece finali kaybettiklerini söylüyorlar.
Hindistanlılar için finali kaybettikten sonra en sinirlendikleri şey diğer düşman komşularının kendileriyle dalga geçmesi oldu. Özellikle aralarında büyük bir düşmanlık olan Pakistanlıların, Avustralya’nın galibiyetinden sonra kutlamalar yapması Hintlileri kızdırdı. Gruplardaki maçta Pakistan karşısında ezici bir galibiyet aldıktan sonra rakip taraftarlarla sosyal medyada dalga geçen Hintliler, finali kaybettikten sonra onların durumuna düştüler. Pakistanlılar, Bangladeşliler ve Hindistan’ın kriket siyasetindeki gücünden rahatsız olanlar finalden sonra Avustralyalı kriketçilere sevgi dolu kutlama mesajları gönderdiler.
Avustralyalı kriketçilerin sosyal medyaları sadece böyle kutlama mesajları ile dolu değildi. Sosyal medyadaki Hintlilerden bazıları, Avustralyalı sporcuların gönderilerinin altına nefret mesajları yazdılar. Finale damgasını vuran Travis Head’in eşi ve çocuğu sosyal medyadan taciz ve tehdit edildi. Glenn Maxwell’in Hintli eşi Vina Raman da sosyal medyada nefret mesajlarının hedefi oldu. Raman, bu mesajları ifşalayarak tepki gösterdi. Avustralyalı bazı oyuncular, bu sosyal medya tacizlerini raporlayarak federasyonlarına şikâyet etti. Finalden sonra kupanın üstüne ayaklarını koyarak poz veren Mitchell Marsh, Hindistanlılar tarafından en çok tepki toplayan kriketçi oldu. Hindistanlı taraftarlar bu poza tepki verirken Hintli kriketçi Mohammed Shami de bu tepkilere katıldı. Bu pozun bu kupayı kazanmak için mücadele veren ülkelere saygısızlık olduğunu söyledi. Bu hareket sonrası bazı Hintliler, Marsh’ı bulundukları yerdeki karakollara şikâyet ettiler.
Maçtan sonra ağlayan her yaştan taraftarlar, oyuncular bu finali kaybetmenin nasıl bir hayal kırıklığı yarattığını gösterdi. Yüz milyonlarca insanın çok istediği bu şampiyonluğun final maçında kaçması üzüntü, suçlu arama, öfke ve sinir duygularını beraberinde getirdi. 16 Temmuz 1950’de Brezilyalılar Maracana’da neler hissettiyse 19 Kasım 2023 tarihinde Narendra Modi Stadyumu’nda Hintliler aynısını hissetti.