Değerli okurlar, bu yazıda size kısaca NASCAR'dan bahsedeceğim. İlk başta NASCAR tarihinden bahsetmek istiyorum. Hiç uzatmadan başlayalım.
Tarihte ilk NASCAR yarışı 15 Şubat 1948 yılında düzenlendi. O dönemin Amerika'sından bahsetmek gerekirse 2. Dünya Savaşı'na giren her ülkede olduğu gibi Amerika'da da ekonomik sıkıntılar baş göstermeye başladı, bu nedenle profesyonel araçlar yerine güçlendirilmiş stok araçlar kullanıldı hatta o dönemin araçları hakkında şöyle bir şey söylenir "Ride at sunday sell on monday." Türkçeye çevirmek gerekirse "Pazar günü sür, pazartesi sat."
Bu felsefe NASCAR'ın kırmızı çizgisidir ve kuruluştan beri stok araçların geliştirilmiş halleri kullanılır. Yanlış anlaşılmasın günümüzdeki araçlar 850-900 beygir arasında yani fazlasıyla geliştirilmiş araçlar. Hazır konusu açılmışken araçlardan da bahsetmezsek olmaz.
Araçlar V8 ethanol bazlı motorlardır ve 5 viteslidir. (son jenerasyona kadar araçlar 4 vitesliydi.) Motorsporları ile iç içe olanlar bilir ki 7 lanetli bir sayıdır ve NASCAR'da da en fazla şampiyon olan pilotlar 7 kez olmuştur, bunlar sırasıyla Richard Petty (Cars filminden bildiğimiz kral) Dale Earnhardt ve Jimmie Johnson. Geçmişe bu kadar değindiğimiz yeter şimdi biraz da yarış formatından bahsedelim.
NASCAR'da bir sezonda -playofflarla birlikte- 36 yarış vardır. Yarışlar ise çoğunlukla 200-300 tur olur ama bu gözünüzü korkutmasın yarışlar kısa sürüyor. Her yarış -Coca Cola 400 hariç- 3 etaptan oluşur ve her etap galibi 10 normal sezon puanı ve 1 playoff puanı kazanır. Yarış galibi ise 40 normal sezon puanı ve 5 play-off puanı kazanır. Şimdi gelelim NASCAR'ın en güzel kısmına, yani pit stoplara.
Çoğu motorsporlarında olduğu gibi NASCAR’da da pitstoplar yüksek önem taşıyor. Üzücü bir haberim var, NASCAR'ın en ünlü olan şeyi beş bijonlu jantlar son jenerasyonda kaldırıldı ve yerine formula serilerinden alışık olduğumuz tek bijonlu sisteme geçiş yapıldı. Her NASCAR pit ekibi, çeşitli rollerde sekiz üyeyi barındırır ve herhangi bir pit-stop sırasında duvardan yalnızca beşinin geçmesine izin verilir.
Gelelim bu üyelere, Crew Chief (Mürettebat şefi): Mürettebat Şefi, bütün olan biteni yukarıdan izler. Mürettebattaki en önemli iş onun işidir, mürettebat şefinin sorumlulukları arasında yarış mühendisleri ile pit stratejisini tartışmak ve yürütmek, pit ekiplerinin eğitimini denetlemek, araba kurulumunu ayarlamak, yeni yarış arabalarının üretimini denetlemek ve genel olarak emin olmak yer alır. Kısacası takımın en önemlisi odur. Car Chief (Araç şefi): Araba şefi, yarış hafta sonundan önce takımın operasyonlarından sorumludur. Günlük operasyonları kontrol eder ve ekibi yola çıkmaya hazır hale getirir. Pistte, arabanın muayeneden geçtiğinden ve teknik özelliklere uygun olduğundan emin olur. Sürücü veya ekip şefi tarafından talep edildiği zaman, arabada yapılan değişiklikleri denetleyen kişidir. Jackman (Krikocu): Jackman 10 kiloluk bir kriko taşıyor ve görevleri, lastiklerin değiştirilebilmesi için arabanın her iki tarafını desteklemek. Jackman, arka lastik taşıyıcı konumunun kaldırılması nedeniyle ek bir sorumluluğa sahiptir, çünkü Jackman artık arka lastik değiştiriciye yardım etmekle görevlidir. Pit-stop tamamlandıktan sonra Jackman arabayı indirir ve sürücüye gitmesini işaret eder. Tire Changer (Lastik değiştirici): İşleri oldukça basit olan iki lastik değiştirici var; Havalı İngiliz anahtarlarını kullanan lastik değiştiriciler, her seferinde arabanın bir tarafındaki atanmış lastiklerdeki bijon somunlarını çıkartır. Daha sonra, lastik taşıyıcı veya Jackman yeni lastiği araca vidalayabilmeleri için yerleştirmeden önce lastiği çıkarır. 5 bijon somununun da sıkıldığından emin olmaları gerekir, aksi takdirde ceza alma riskiyle karşı karşıya kalırlar. Tire Carrier (Lastik taşıyıcı): Lastik taşıyıcı, yeni lastiklerin pit duvarından geçmesinden ve lastik değiştiricilere iletilmesinden sorumludur. Jackman arka lastik değiştiriciye yardımcı olurken, lastik taşıyıcı görevlerinde ön lastik değiştiriciye yardımcı olacak, yeni lastiği değiştirip takacak. Duruş sırasında lastiklerin kontrolünü sağlamalıdır, çünkü herhangi bir kaçan lastik takım için bir ceza ile sonuçlanacaktır, son görevleri gerektiğinde ızgaraya bant uygulamaktır. Gasman (Yakıtçı): Yakıtçı, arabaya yakıt ikmali yapmaktan sorumludur. Yakıt doldurmaya ek olarak araba üzerinde herhangi bir çalışma yapmaları yasaklanmıştır, ancak arabanın yakıta ihtiyacı yoksa, gerekirse arka lastik değiştiriciye yardımcı olabilirler. Utility Man (Yardımcı): Genellikle yarışın ikinci yarısında duvarın üzerinden geçmelerine izin verilir. İşleri çok basit, ön cam yırtıklarını sökecekler, sürücüye içme suyu ve diğer ihtiyaçları sağlayacaklar. Durma sırasında araca başka bir ayar yapmalarına izin verilmez.
Bu konuyu da anlattığımıza göre NASCAR'da pist yapısında bahsederek yazımızı noktalayalım. NASCAR'da 3 çeşit pist vardır bunlar road course, speedway ve oval pistlerdir. Oval pistler bildiğimiz alışılagelen NASCAR pistleridir, speedwayler üçgen şeklinde hız odaklı uzun pistlerdir road courselar ise sokak pistleridir.
Olduça basit bir mantığı olan bu organizasyonu anlamak ve öğrenmek o kadar da zor değil. Okuduğunuz için teşekkür eder, iyi günler dilerim.