Özellikle son iki seneden beri NBA'de oyuncuların ve teknik adamların en çok şikayetçi olduğu konulardan biri de akıllı oyuncuların avantajlardan yararlanıp yeni faul kuralları sayesinde daha kolay serbest atış noktasına gidebilmesi ve bazı maçlarda iki tarafın çizgiye uğrama sayısı bakımından gözle görülür farklar. Salı gecesi oynanan Lakers-Roptors maçından sonraki basın açıklamasında koç Darko Rajakovic öfkeli bir şekilde defalarca masaya vurarak yıldızlara karşı yapılan çifte standart ve profesyonellik hakkında yakındı.
İki takımın da temas alma üzerine bir oyun stili tercih etmesine rağmen Anthony Davis’in 41 sayısının 20 tanesini serbest atışla bulması ve takımlara çalınan fauller arasındaki farkın yirmi üç olması nedeniyle koç, adil olunmadığını ve bu geceyi galibiyet ile kapatmaları gerektiğini söyledi:
"Bu çok kötü. Bu gece olanlar tamamen saçmalık. Utanç verici. Hakemler adına utanç verici. Buna izin veren lig adına utanç verici. Herkese saygıyı anlıyorum. Ama bizim takımımızda da yıldız oyuncularımız var. Bu ligde All-Star kalibresinde bir oyuncu olan Scottie Barnes'ın her seferinde potaya güçlü bir şekilde gitmesi ve faul çağrısı almadan çembere ulaşmaya çalışması nasıl mümkün olabilir? Bütün bir maç boyunca iki serbest atış hakkı mı var? Bunu bana nasıl açıklayacaksın? Eğer durum buysa, bize haber verin ki maça çıkmayalım. Onlara bir galibiyet verin. Oyuncularıma mücadeleye devam etmelerini, bir sonraki maça devam etmelerini söylüyorum. Ama ne zamana kadar? Bizi, söyleyeceklerimizi duymuyorlar. Oyuncuları duymak istemiyorlar.’’
Lakers için sezonun en yüksek sayısıydı Davis’in kullandığı serbest atışlar. Lakers antrenörü Davis için "Çok sayıda temas kurmayı başardı. Serbest atış çizgisine ulaşma yeteneği, sadece oyunu okumak ve nasıl gittiğini görme meselesi." dedi. LeBron James ise ilk başta soruları cevaplamasa da "Onlar faul yaptı, biz yapmadık gibi hissediyorum." ifadesini kullandı.
Rajakoviç bu söylemlerinden sonra muhtemelen NBA tarafından önemli bir para cezasına çarptırılacak. Çünkü, geçmiş örneklere bakacak olursak eğer birçok başantrenör de aynı durumla karşı karşıya kalmıştı.
Noel Günü Steve Kerr’e Denver Nuggets mağlubiyeti hakkında spesifik bir faktör sorulduğunda Nikola Jokic’in kullandığı serbest atışları örnek göstermişti. Ligin ve sporun gidişatına yönelik eleştiriler yöneltti:
"Yetkililerin kendileriyle hiçbir sorunum yok. Lig genelinde gerçekten iyi hakemlerimiz var. Savunmayı oyun dışında düzenleme şeklimizle ilgili bir sorunum var. NBA’de yaptığımız da bu. Hakemlere öğretme şeklimizle, oyuncuları çizgiye gitmeye teşvik ediyoruz. İzlemesi de hiç hoş değil. Taraftar olsaydım maçın ikinci yarısını kesinlikle izlemek istemezdim.’’
Kerr, cevabı sırasında amacı doğrudan Jokic'den bahsetmek değildi ve ligin durumu hakkında daha geniş bir noktaya parmak basmaktı aslında. Çünkü James Harden'ın Houston'daki yükselişinden bu yana kamuoyunun sürekli şikayet ettiği bir konuydu oyuncuların dönem dönem fiziksel farklardan yararlanıp oyunun akışını ve tonunu değiştirmeleri. Savunma yapmanın tutarlılığına zarar verdiği düşünülüyordu.
Aynı şekilde Lakers'ın 122-111 galibiyetindeki serbest atış eşitsizliğinden şikayetçi olduğunu dile getiren Monty Williams yirmi bin Dolar para cezasına çarptırılmıştı. Lakers’ın, Suns'ın 20'sine karşın 46 serbest atış atması Phoenix'in geride kalmasına neden olmuştu.
"Bir takım için 46 serbest atışın olduğu bir oyunu nerede görüyorsunuz? Bu doğru değil. Bunu nasıl böldüğünüz umurumda değil. Bu bize çok fazla oluyor. Yedek kulübemizde hiç serbest atış yoktu. Hangi takım olduğu önemli değil. Suns, son iki maçında toplam 31 bireysel faul aldı.’’
Los Angeles öncesinde Suns, deplasmanda Oklahoma City Thunder'a yenilmişti. Williams, arka arkaya aldığı yenilgileri, özellikle takımına karşı bir eşitsizlik modelini ima etmek için kullandı. O maçta Shai Gilgeous-Alexander 19 serbest atış kullanmıştı. Suns'ın Milwaukee Bucks'a yenildiği bir başka sinirli basın toplantısında Williams, Giannis'in 24 serbest atış kullanmasına da tepki gösterdi. ‘Serbest atışlardan bahsetmekten yoruldum. Oyuncularımız işini yapmalı, bunu anlıyoruz. Ama bu çok büyük bir olay. Çok saçma, bunu ifade etmenin başka yolu yok. Kabul etmek zor. Onlarla birkaç kez oynadığımızda bu durumla karşılaştık. Oyuncularımıza dengelerini korumalarını söylemek zor çünkü bu sinir bozucu.’ dedi.
Bir diğer örnek ise Taylor Jenkins. Hakemler ile ilgili yaptığı yorumlardan dolayı yirmi beş bin Dolar para cezası uygulanmıştı. Gördüğü en kötü yönetilen maçlardan biri olduğunu söyleyip bunu saygısızlık olarak nitelendirmişti. Utah Jazz 29 faul alırken Memphis Grizzlies’in sadece 13 serbest atış kullandığı maçın kasetini izlemeyi de sabırsızlıkla beklediğini ekledi:
"Adamlarımı savunmalıyım. Aklımızı kaybetmemeye çalışmıyoruz. Sahaya çıkıp maçları kazanmaya ve daha iyi oynamaya çalışıyoruz. Bu kadar basit.’’
Özetlemek gerekirse eğer, son dönemde eskisine göre kolay düdükler çalındığı ve itiraz durumuna karşı da daha net alışılmadık kararlar verildiğini rahatlıkla görebiliyoruz. Düzenlemeler ve hakemlere verilen eğitimler bu yönde olsa da oyuncuları korumak ve aslında çalınan düdüklerin yetersiz olduğunu düşünen önemli isimler ve eski hakemler de mevcut. Hakemler ve takımlar arasındaki çekişme ve artan tansiyonun kişiselleşmesi, yeni hakem ekiplerinin artırılmasıyla çözüme kavuşacaktır.