Geçtiğimiz günlerde TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Acun Ilıcalı’nın arka arkaya gelen kaçak yayınla alakalı söylemlerinden sonra aklıma böyle bir soru takıldı. Aslında kafamın bir köşesinde hep vardı. Ligimizin marka değeri neden düştü? Sebep sadece kaçak yayın mı?
Futbol 90’lardan itibaren endüstrileşmeye başladı. 90’lı yılları başlangıç olarak kabul edersek, 2000’li yıllar gelişme ve günümüz futbolunu da sonuç olarak nitelendirebiliriz. Bu endüstrileşme futboldaki tutkuyu belki kimilerine göre azaltsa da haksız rekabetlerin ortaya çıkmasına da sebep oldu. Yıldız oyunculara astronomik bonservis ve maaşlar ödenmeye başladı. Parayı veren düdüğü çaldı. Buradaki asıl amaç taraftar kitlesini daha da arttırmak ve bu doğrultuda daha fazla para kazanmak oldu. Sektör giderek büyüdü dolayısıyla paralar da büyüdü. Transfer ücretleri, maaşlar, forma fiyatları, bilet fiyatları giderek arttı. Tabii bütün bunlar olurken bütün bu sermayenin de bir kaynağı olmalı.
Kulüpler mali kaynaklarını birçok yerden sağlayabiliyor. Kulüp sahipleri, sponsorluklar, maç günü gelirleri, ürün satışı, turnuva gelirleri ve yayın geliri. Bu sıralamadaki ilk 5 madde doğrudan kulübün kendisini alakadar eden unsurlar. Kulübün o dönemdeki performansı, taraftar kitlesi gibi faktörler bu 5 maddenin belirleyicisi oluyor. Şampiyon olmuş veya şampiyonluğa oynayan takımlarda sponsorlar daha fazla mali kaynak sunuyor, maça daha fazla taraftar geliyor, daha fazla ürün satılıyor ve başarı da varsa turnuvalardan daha fazla kaynak sağlanabiliyor. Ancak yayın gelirlerini sadece bir takımın gösterdiği performans veya taraftar sayısı belirlemiyor. Bu tüm ligi ilgilendiren, tüm takımları ilgilendiren ve bütün taraftarları ilgilendiren bir durum. Galatasaray’ın şampiyonluk sayesinde elde ettiği sponsorluk geliri Fenerbahçe’yi etkilemez ama yayından gelecek olan gelir hem Galatasaray’ı hem Fenerbahçe’yi yani kısacası tüm takımları ilgilendirir. Yayın meselesinin önemi aslında burada ortaya çıkıyor. Peki, nedir bu yayın geliri meselesi?
Yayın gelirini kısaca anlatmak gerekirse şöyle özetleyebilirim. Ortada bir ürün var ve bu ürünü satmaya çalışıyorsunuz. Tüm meselenin özü bu diyebilirim. Bizim ürünümüz Süper Lig ve bu ligin alıcısı da yayıncı şirketler oluyor. Bir alıcı yani müşteri ürünü alırken birçok özelliğine bakar. Bir ayakkabı alacakken veya mont alacakken nasıl kalitesine bakıyorsak, yayıncı şirketler de bizim ürünümüzün yani Süper Lig’in kalitesine bakıyorlar. Tabii bu kaliteyi etkileyen birçok faktör var. Oyuncu seviyesi, takım seviyesi, sahada oynanan oyunun kalitesi, tribün doluluk oranı, abonelik satış oranı, ülkedeki ekonomik durum gibi giderek arttırabileceğimiz maddeler bu kaliteyi etkiliyor. Her futbolsever gibi siz de kaliteli oyuncu, güzel oyun, izlemek istersiniz. Sıkıcı bir maçı kimse izlemek istemez. İşte bu, yayın gelirinin ana faktörlerinden birisi. Ürünümüz kalitesiz. Ligimiz kalitesiz ve giderek düşüyor. Bırakın yayıncı şirketi, seyirci olarak bile statları dolduramıyoruz. Süper Lig’deki stat kapasitesi ortalaması 30464, sezon boyu toplam seyirci ortalaması 12436. Stat doluluk oranımız %40’da kalmış. Bu durumda bu ligi nasıl pazarlayacaksınız?
Marka değerini oluşturan en büyük faktör yayın geliri. Ancak bu yayın gelirlerinin düşmesinin kaçak yayınlarla uzaktan yakından alakası olmadığı kanaatindeyim. Bizim ürünümüz kalitesiz ve bunu kabul etmemiz gerekiyor. Buradan nasıl çıkarız ona bakmamız lazım. Kaliteyi, sadece yıldız oyuncular transfer ederek sağlayamayız. Baştan aşağı bir değişim gerekiyor, bir kalkınma gerekiyor. Çok küçük bir örnek vereyim, forma sırt numaralarında sadece bir font kullanımına izin veriyor TFF. Neden böyle bir kısıtlama var? Neden görselliği arttırmıyoruz? Bir şeyler göze hoş gelmeli ki insanı içine çekebilsin. Biz bunu başarmalıyız. Bir örnek daha verip noktayı koyayım. TFF internet sitesi yıllardır güncelleştirilmedi ve hep aynı kaldı. Bunu neden 2022 yılında yaptık, neden bu kadar geç kalındı? Diğer ligler pazarlama açısından neredeyse her evrimi tamamlamışken, biz oldukça geride kaldık. Bunun sorumlusu da parası yetmediği için kaçak yayın izleyen öğrenci değil, bu ligin kalitesini koruyamayan yöneticilerdir.
Tüm futbol ve spor haberleri için bizi takipte kalın!